...νυχτερινοί καύσωνες στις πόλεις

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΝΤΗ

Μία εντελώς άγνωστη αλλά συγκλονιστική πτυχή των αφόρητων κλιματικών συνθηκών, οι οποίες επικρατούν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη κατά τις θερινές περιόδους, έρχεται να αποκαλύψει μία καινοτόμος έρευνα Ελλήνων επιστημόνων.

Χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες καταγραφής της θερμοκρασίας, οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, κατάφεραν να αποτυπώσουν την εμφάνιση νυχτερινών καυσώνων στις δύο μεγαλύτερες ελληνικές πόλεις.

Οπως διαπιστώθηκε, τις ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες, οι πυκνοδομημένες περιοχές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη απορροφούν τη θερμότητα, προκαλώντας στους πολίτες την αίσθηση μιας καυτής ημέρας και κατά τις ώρες που ο ήλιος έχει δύσει.

Ως αποτέλεσμα, οι περιοχές που δεν έχουν πάρκα και πράσινο είναι μέχρι και 5 βαθμούς Κελσίου θερμότερες κατά τις βραδινές ώρες, σε σχέση με τις περιαστικές περιοχές.

«Σφουγγάρι»

«Η άσφαλτος, τα αυτοκίνητα και τα οικοδομικά υλικά των κτιρίων λειτουργούν σαν σφουγγάρι για την ηλιακή ακτινοβολία. Ετσι, τις νύχτες συνεχίζουν να εκπέμπουν θερμότητα», εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Δημήτρης Μελάς.

Η απορρόφηση θερμότητας και η εκπομπή της κατά τις νύχτες ονομάζεται «φαινόμενο της θερμικής νησίδας» και έχει απασχολήσει έντονα τους επιστήμονες και κλιματολόγους τα τελευταία χρόνια.

Είναι η πρώτη φορά που μια επιστημονική εργασία καταγράφει την εμφάνιση του φαινόμενου σε πραγματικό χρόνο και σε κλίμακα που καλύπτει ολόκληρη την Αττική και τη Θεσσαλονίκη.

Η εργασία παρουσιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο 11ο Διεθνές Συνέδριο Μετεωρολογίας - Κλιματολογίας και Φυσικής της Ατμόσφαιρας, το οποίο διοργάνωσαν η ΕΜΥ και το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Νησίδα υγρασίας

Η έρευνα των Ελλήνων επιστημόνων περιελάμβανε τη θερμική χαρτογράφηση άλλων τεσσάρων ευρωπαϊκών πόλεων, της Μαδρίτης, της Σεβίλλης, της Λισαβόνας και του Μπάρι.

Μία από τις εντονότερες εμφανίσεις του φαινομένου της θερμικής νησίδας καταγράφηκε στη Θεσσαλονίκη. Οπως φαίνεται στους χάρτες, η αίσθηση του καύσωνα παραμένει το βράδυ, στις περισσότερες περιοχές της πόλης, ειδικά στο κέντρο και στις δυτικές συνοικίες. «Από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, η μόνη περιοχή που δεν εμφανίζεται το φαινόμενο είναι η ζώνη της ΔΕΘ και του Καυταντζογλείου Σταδίου, όπου υπάρχει χαμηλότερη πυκνότητα κτιρίων.

Επιπλέον, η γειτνίαση με τη θάλασσα προκαλεί ένα φαινόμενο της “νησίδας υγρασίας”, το οποίο μεταφέρει υδρατμούς στον αστικό ιστό, αυξάνοντας το φαινόμενο δυσφορίας στους πολίτες», επισημαίνει ο Δημήτρης Μελάς.

Το κέντρο

Λίγο καλύτερη εικόνα παρατηρείται στην Αττική, εξαιτίας των χώρων πρασίνου που υπάρχουν στα προάστιά της. «Στο κόκκινο», ωστόσο, παραμένει το κέντρο της πρωτεύουσας, ολόκληρος ο Πειραιάς, αλλά και η βιομηχανική περιοχή της Ελευσίνας και του Ασπροπύργου.

«Βλέπουμε ότι σε μία καυτή ημέρα, οι περιοχές όπου καταγράφονται οι υψηλότερες θερμοκρασίες διατηρούν τη δυναμική τους και το βράδυ», δηλώνει ο καθηγητής του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας του ΑΠΘ, Θεόδωρος Γιάνναρος, εξηγώντας τον τεράστιο ρόλο που παίζει η αστική βλάστηση σε αυτό το κλιματικό φαινόμενο. «Οι περιοχές με πράσινο και αραιή δόμηση είναι μέχρι και 5 βαθμούς πιο δροσερές από εκείνες, όπου κυριαρχούν το τσιμέντο και η άσφαλτος».

Η καταγραφή του φαινομένου της θερμικής νησίδας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη μπορεί να χρησιμεύσει στη χάραξη μιας νέας στρατηγικής αστικής ανάπτυξης αλλά και στην εξοικονόμηση ενέργειας.

«Πλέον, γνωρίζουμε τις περιοχές όπου υπάρχει πρόβλημα. Ετσι, σε συνδυασμό με τις μετεωρολογικές προγνώσεις, μπορούμε να υπολογίσουμε τις περιόδους που τα κλιματιστικά θα λειτουργούν στο μέγιστο και, βεβαίως, να προσπαθήσουμε να απαλύνουμε το φαινόμενο με στοχευμένες παρεμβάσεις»,καταλήγει ο Θεόδωρος Γιάνναρος.
από:http://www.real.gr/DefaultArthro.aspx?page=arthro&id=152746&catID=5